Czym jest zespół lęku uogólnionego?
Większość z nas denerwuje się przed ważnymi wydarzeniami z naszego życia, jak egzaminem lub rozmową kwalifikacyjną. Pewna ilość stresu zdecydowanie nam pomaga. Możemy wtedy mówić nawet o tak zwanym stresie adaptacyjnym, który motywuje i napędza nas do działania. To co jest ważne, to jednak utrzymanie stresu na poziomie, możliwym przez nas do opanowania. Osoby mierzące się z uogólnionym zaburzeniem lękowym doświadczają chronicznego, wzmożonego stanu niepokoju i lęku o różnym natężeniu, często obcenym bez wyraźnego powodu i raczej nieredukowalnymu.
Jakie są główne objawy zespołu lęku uogólnionego?
- Lęk, który nigdy nie odpuszcza
Podstawowym objawem zespołu lęku uogólnionego jest właśnie występowanie ciągłego lęku, który może towarzyszyć nam przez większość czasu – bardziej lub mniej zauważalnie. Możemy nawet nie wiedzieć, czego dokładnie się obawiamy. Odczuwany przez nas lęk nie musi odnosić się do konkretnej sytuacji, przedmiotu czy osoby – on po prostu jest. Jest i nierzadko wpływa na nasze codzienne życie. Osoby mierzące się z bliżej nieokreślonym, ciągłym napięciem nierzadko mają spore problemy z koncentracją i skupieniem się na codziennych obowiązkach. Mogą być drażliwe i poirytowane. To ciągłe napięcie, może prowadzić do istotnego cierpienia psychicznego i znacząco upośledzać nasze funkcjonowanie w płaszczyźnie społecznej, zawodowej i osobistej.
- Martwię się o dzisiaj, jutro i pojutrze
To co jest niezwykle charakterystyczne dla zespołu lęku uogólnionego oprócz chronicznego napięcia, to właśnie zamartwianie się. Zamartwianie się jednocześnie o wszystko i o nic, o to co będzie jak i o to, czego nie będzie. Często osoby borykające się z tym zaburzeniem martwią się po prostu ,,na zapas’’, o bardzo liczne sprawy i możliwe scenariusze ich przyszłości. Czują się i przewidują jakoby miało wydarzyć się coś niedobrego, są w stanie ciągłej czujności i gotowości na wykrycie jakichkolwiek oznak niebezpieczeństwa. Osoby z zespołem lęku uogólnionego mogą martwić się o wiele rzeczy i nieczęsto o sprawy, które nie powinny budzić u nich większego niepokoju. Mogą martwić się, że stracą pracę, nawet w momencie gdy nic na to nie wskazuje. O to, że ktoś im bliski poważnie zachoruje- nawet w momencie gdy są całkowicie zdrowi. Często osoby borykające się z zaburzeniem lęku uogólnionego martwią się też po prostu o to, że się martwią.
- Napięcie w głowie i w mięśniach – objawy somatyczne
Ciągle utrzymujące się napięcie i poczucie zagrożenia mogą wiązać się z licznymi dolegliwościami fizycznymi, zaczynając od ciągłego zmęczenia, niemożności odprężenia się i bólów mieśniowych. Mogą pojawić się zaburzenia snu oraz dodatkowe objawy somatyczne takie jak: bóle głowy, bóle brzucha, zawroty głowy, duszności i omdlenia.
Zespół lęku uogólnionego – kogo najczęściej dotyka?
Zaburzenie lęku uogólnionego dotyczy około 3 do 5 % populacji i dwukrotnie częściej dotyka kobiet. Spośród wszystkich zaburzeń psychicznych prawdopodobnie to właśnie jemu najczęściej towarzyszą inne zaburzenia psychiczne. Do chorób najczęściej współwystępujących można zaliczyć: fobie społeczne, depresję, fobie specyficzne, napady lęku, dystymię, zespół stresu pourazowego, czy też uzależnienia od substancji psychoaktywnych i leków. Zespół lęku uogólnionego może pojawić się zarówno w okresie dzieciństwa, adolescencji jak i w życiu dorosłym.
Jakie są przyczyny zaburzenia?
Podobnie jak w przypadku wielu innych zaburzeń psychicznych, tak również w wypadku zaburzenia lęku uogólnionego, trudno jednoznacznie wskazać co prowadzi do jego wystąpienia. Wskazuje się zarówno na istotną rolę czynników genetycznych jak i środowiskowych. Po stronie tych pierwszych zwraca się uwagę między innymi na wpływ dziedziczenia, bowiem dotychczasowe badania wskazują, iż osoby w których rodzinach ktoś zmagał się z zespołem lęku uogólnionego, same mają większe ryzyko tego, że problem pojawi się i u nich. Dodatkowo coraz częściej bada się czynniki neurochemiczne i zaburzenia w działaniu neurotransmiterów, które w przyszłości mogą nieco bardziej nakreślić przyczyny powstania i utrzymywania się zaburzenia. Do czynników środowiskowych zalicza się przede wszystkim wystąpienie stresujących wydarzeń życiowych na różnych etapach rozwoju, takich jak: śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, zachorowanie na chorobę przewlekłą, bycie ofiarą wypadku czy innych traumatycznych zdarzeń.
Zespół lęku uogólnionego – jak wygląda leczenie?
W przypadku zaburzenia lęku uogólnionego wskazana jest zarówno farmakoterapia jak i psychoterapia. Jako pierwszoplanowe oddziaływanie terapeutyczne, często zaleca się terapię poznawczo-behawioralną, która daje możliwość przyjrzenia się schematom własnych zachowań, przeformułowania lękowych myśli i dysfunkcyjnych założeń, które podtrzymują napięcie. Farmakoterapia może obejmować stosowanie leków przeciwdepresyjnych, takich jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które wykazują działanie przeciwlękowe. Rokowanie dla pacjentów z zespołem lęku uogólnionego jest dobre, ponieważ dzięki odpowiedniemu leczeniu (zazwyczaj połączeniu terapii i farmakoterapii), większość osób borykających się z tym zaburzeniem może osiągnąć częściowe lub całkowite zmniejszenie objawów i tym samym poprawę jakości ich życia.